साहसी हुनुपर्ने, परिवारको सम्पुर्ण आर्थिक जिम्मेवारी बहन गर्नुपर्ने, समाजका अगाडि जहिल्यै पनि निडर र शक्तिशाली पात्रको रुपमा ठिङ्ग ठडिनुपर्ने, दुखमा रुन नहुने । कमजोर भए कस्तो आइमाई जस्तो भन्ने ट्याग लाग्ने । यहि हो बा प्रतिको समाजको अपेक्षा ।
हिजोका दिनमा परिवारको आर्थिक जिम्मेवारी प्रायः बुवाको काँधमै सीमित थियो। समाजको संरचना पनि त्यस्तै थियो—बुवाले कमाउने, आमाले घर र हेरचाह सम्भाल्ने। तर समय बद्लिएको छ । समानताको चेतना बढेसँगै आमाहरू पनि शिक्षा, सीप र उद्यममा अगाडि बढेका छन् । उनीहरूको श्रम र आयले परिवार सुरक्षित, लचिलो र समृद्ध बन्न थालेको छ । यही परिवर्तनलाई टिकाउ बनाउन अब जिम्मेवारी र अधिकार दुबै बाँड्नुपर्छ । आमाबाबु दुबैले आयआर्जनमा हातेमालो गर्दा मात्र होइन, खर्च योजना, बचत, लगानी र दीर्घकालीन सुरक्षा (बीमा, पेन्सन, आपत्कालीन कोष) जस्ता विषयमा सहकार्य हुनु आवश्यक छ । घरका काम र छोराछोरीको हेरचाह पनि साझा जिम्मेवारी मानिँदा महिलाको दोहोरो बोझ घट्छ, र पुरुषको भावनात्मक तथा पारिवारिक सहभागिता बढ्छ । समातामूलक समाज निर्माणको आधार भनेको समान अवसर, समान पारिश्रमिक र सम्मान हो ।
कार्यस्थलमा लैङ्गिक संवेदनशील नीति, घरमा साझा निर्णय, र समुदायमा सीप–रोजगारीका अवसर विस्तार—यी तीनैतर्फको पहल जरूरी छ। अन्ततः, परिवार अर्थतन्त्रको पहिलो कक्षा हो । त्यहाँ बराबरीको अभ्यास भयो भने मात्र देशको समग्र विकास समावेशी र दिगो बन्छ । अहिलेको समयको सन्देश स्पष्ट छ—आय पनि साझा, जिम्मेवारी पनि साझा, र भविष्य पनि साझा। समानताको युगमा बा आमाको अंश र बंशमा छोराछोरीको बराबरी हक लाग्नुपर्छ । घरको चुलो बाका हातले पनि सल्कनुपर्छ अनि त्यो चुलोमा आमाको कमाईले किनेको चामल पनि पाक्नुपर्छ र छोराले पस्केर संगै टेबुलमा खाइनुपर्छ । जिम्मेवारीका बोझले फिक्का भएको बाको अनुहार मात्र हेर्ने होइन छोरीको कमाईले पनि बाको ऋण तिर्नुपर्छ । आजको दिनमा बाहरुलाई पनि मेरो परिवारको बोझको भारी बोकिदिने अरु पिल्लरहरू पनि छन् भनेर जीवनलाई हल्का तरिकाले जिउने आधार तय हुनुपर्छ। आमाहरु जसरी पीडामा बाहरु पनि रोएर मनलार्इ हलुका बनाउनु पर्छ । समग्र बाहरुलाई बाको मुख हेर्ने दिनको हार्दिक शुभकामना .
तस्वीर- ए आइ सिर्जित